به گزارش گروه رسانه ای ایران – گرا؛ بحران فرو نشست به اماکن تاریخی و تأسیسات اساسی شهر نیز وارد شده است. ورود فرو نشست به مرکز زمین ورزشگاه نقش جهان اصفهان، میدان نقش جهان، فرودگاه اصفهان، منطقه ۷ شیراز، مناطقی از تهران و کرج و بسیاری از شهرهای ایران، زنگ خطر جدی فرو نشست را به صدا درآورده اما کماکان اقدام جدی و مؤثری در این زمینه صورت نگرفته است.
علی بیت اللهی، مدیر بخش مرکز زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، درباره گسترش فرو نشست اصفهان گفت: «فرو نشست اصفهان از سال ۱۳۹۷ به این طرف که جریان دائمی زاینده رود قطع شده تشدید شده است. به نظر من پرریسک ترین شهر ایران از نظر فرو نشست زمین، اصفهان است. چشمه ی تغذیه ی آب های زیرزمینی اصفهان که زاینده رود بود، قطع شده و از طرف دیگر، کشاورزی و چاه و روش های آبیاری قدیمی و کشت‌های آب بر ادامه دارد. به این ترتیب هر سال به طور متوسط یک متر سطح آب زیرزمینی در اصفهان کم می‌شود. فرو نشست زمین هم قسمت های شمالی زاینده رود را که قسمت عمده شهر را دربرمی گیرد پوشش داده است. هرچقدر به سمت شمال شهر از جمله حبیب آباد و دولت آباد حرکت کنیم، فرو نشست بیش تری را مشاهده می‌کنیم.»
وی در رابطه با بیش ترین میزان فرو نشست در اصفهان بیان کرد: «بیش ترین عدد فرو نشست در اصفهان ۱۵ سانتی متر در سال است که نزدیک به ۳۸۵ مرکز آموزشی از جمله مدارس و دانشگاه و مؤسسات آموزشی را در پهنه ی فرو نشست قرار داده است. ۲۸۰ مسجد در معرض فرو نشست هستند که برخی از این اماکن، دارای قدمت تاریخی هستند. بسیاری از آثار تاریخی اصفهان از جمله میدان نقش جهان، با وقوع فرو نشست و استمرار آن، در برخی از اضلاع این میدان، ترک ها و شکاف های متعددی مشاهده شده است. ما گزارش های متعددی در خصوص این پدیده منتشر کردیم. در قسمت محدوده ی استادیوم نقش جهان، این قضیه مربوط به سه سال قبل است. به دلیل وجود خاک های واگرا در شمال اصفهان، شکاف های ناشی از فرونشست زمین، در آن مشاهده و ثبت شده است.»
او افزود: «۱۱ استان کشور، بالای ۱۰ سانتی متر فرو نشست در سال دارند که بسیار عدد بزرگی است. این اعداد از نظر مهندسی، بسیار خطرناک هستند اما ظاهراً به اعداد بزرگ در زمینه ی فرونشست عادت کردیم. قسمت ناراحت کننده این است که تاکنون اقدام کنترلی برای کاهش نرخ فرونشست زمین که نتیجه ی مشهودی داشته باشد دیده نمی‌شود. در ۵ الی ۱۰ سال آینده به یک بحران فراگیر می‌رسیم که برای اقدام دیر است. الان لحظات حساسی را می‌گذرانیم. دولت چهاردهم باید نسبت به این موضوع توجه ویژه داشته باشد.»
بیت اللهی درباره افزایش خطر زلزله در اصفهان اظهار داشت: «من ارتباطی بین فرو نشست زمین و وقوع زلزله ها پیدا نکردم. هرچند برخی معتقدند که فرو نشست زمین ممکن است باعث تشدید لزره خیزی شود اما من در مطالعات ام به صورت آماری یک رابطه ی معنا دار پیدا نکردم. از نظر من نکته ی مهم این است که با توجه به وقوع فرو نشست زمین در سطح گسترده ی شهر اصفهان، از جمله تحت تأثیر قراردادن بافت های فرسوده ی این شهر، ترک ها و شکاف های متعددی در ساختمان ها به وجود می‌آید. مسلماً ساختمانی که از نظر ستون و دیواره ها دچار ترک خوردگی ناشی از فرونشست شود، قاعدتاً در مقابل زلزله مقاومت خود را از دست داده است. با اینکه اصفهان از نظر آیین نامه ۲۸۰۰ در مناطق با خطر بسیار بالا قرار نگرفته و نرخ لرزه خیزی اصفهان نسبت به اصفهان و تبریز پایین تر است، به دلیل فرو نشست، حتی زلزله های متوسط نیز خرابی جدی به وجود می‌آورند.»
مدیر بخش مرکز زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، درباره فرو نشست در شیراز، مشهد و تهران گفت: «نمونه مشابه اصفهان با آن سطح گسترده از فرو نشست نداریم. در این خصوص در معرض قرارگیری اصفهان بسیار بالاست. اثر فرو نشست و توسعه‌ی فرو نشست در کلانشهر های تهران، شامل مناطق ۱۷-۱۸-۱۹-۱۰-۱۱ مشاهده می‌شود. در شمال غربی مشهد هم نمونه هایی داریم. در شیراز به علت کاهش سطح آب مهارلو، محدوده ی جنوب شرقی شیراز یعنی منطقه ۷ شهر تحت تأثیر فرو نشست قرار گرفته است.
در استان فارس، شهرهایی مانند: مرودشت و داراب، نرخ بالای فرو نشست زمین دارند. بیش ترین عدد فرو نشست مربوط به رفسنجان و محدوده ی بهرمان است که نرخ آن بالای ۳۸ سانتی متر در سال است. این عدد بسیار بسیار وحشتناک است. به طور کلی به جز استان گیلان که اثرات فرو نشستی به صورت ملموس و مشهود در آن به ثبت نرسیده است، در تمامی استان های کشور، فرونشست زمین را تجربه می‌کنیم.»/
