به گزارش گروه رسانه ای ایران – گرا؛ دکتر مرتضی فلاح کرکان؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در یادداشتی به مناسبت هفته ملی سالمند نوشت:
جهان با وضعیتی بی سابقه مواجه است، به زودی جمعیت افراد سالمند از کودکان بیشتر خواهد شد.
این مهم باعث ایجاد سوالات کلیدی در ذهن می‌گردد:
۱. آیا پیری جمعیت با سلامت، احساس رفاه پایدار و دوره های طولانی مشارکت اجتماعی و بهره وری همراه خواهد بود یا با بیماری، ناتوانی و وابستگی بیشتر؟
۲. پیری چگونه بر هزینه های بهداشتی و اجتماعی تأثیر می‌گذارد؟
۳. آیا می‌توانیم برای ایجاد زیرساخت های فیزیکی و اجتماعی که ممکن است سلامت و رفاه بهتر در سنین بالاتر را تقویت کند، اقدام کنیم؟
۴. آیا کیفیت زندگی سالمندان در کشورهای کم درآمد متفاوت خواهد بود؟
هر فرد – در هر کشوری در جهان – باید فرصت زندگی طولانی و سالم داشته باشد. با این حال، محیطی که در آن زندگی می‌کنیم بر میزان و کیفیت سلامتی موثر است. محیط جامعه بر رفتار و قرار گرفتن ما در معرض خطرات سلامتی (مثلاً آلودگی هوا یا خشونت)، دسترسی ما به خدمات (مثلاً مراقبت های بهداشتی و اجتماعی) و فرصت هایی که سالمندی به ارمغان می‌آورد، بسیار تأثیرگذار هستند.
زندگی طولانی تر نه تنها برای افراد مسن و خانواده های آن‌ها بلکه برای کل جامعه فرصت هایی را به همراه دارد. سال های بیشتر زندگی فرصتی برای دنبال کردن فعالیت های جدید مانند: تحصیلات بیشتر، یک شغل جدید یا پیگیری انجام یک علاقه نادیده گرفته شده را فراهم می‌کند. افراد مسن نیز به طرق مختلف به خانواده و جوامع خود کمک می‌کنند. با این حال، میزان این فرصت ها و مشارکت ها به شدت به یک عامل بستگی دارد: سلامت.
بر اساس چشم‌انداز جمعیت جهان در سال ۲۰۲۲، نسبت افراد ۶۵ سال به بالا با سرعت بیشتری نسبت به سایر سنین در حال افزایش است. این بدان معناست که انتظار می‌رود درصد جمعیت جهانی ۶۵ سال و بالاتر از ۱۰ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۱۶ درصد در سال ۲۰۵۰ افزایش یابد.
پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، تعداد افراد ۶۵ سال یا بالاتر در سراسر جهان دو برابر شود. در حالی که این تغییر در توزیع جمعیت یک کشور به سمت سنین بالاتر – که به عنوان پیری جمعیت شناخته می‌شود – در کشور های با درآمد بالا شروع شده (به عنوان مثال در ژاپن ۳۰ درصد جمعیت در حال حاضر بالای ۶۰ سال سن دارند)، اکنون این سیر جمعیتی در کشور های در حال توسعه نیز در حال رخ دادن است.
بیماری های شایع در سنین بالاتر شامل اختلالات بینایی و شنوایی، کمر درد وبیماری مفاصل، بیماری های ریوی، دیابت، افسردگی و زوال عقل است. افراد سالمند احتمالا ابتلا به چندین بیماری هم زمان را تجربه می‌کنند. سن بالاتر نیز با ظهور چندین حالت بهداشتی پیچیده مشخص می‌شود که معمولاً سندرم سالمندی نامیده می‌شوند و شامل ضعف، بی اختیاری ادرار، افتادن های مکرر، زوال عقل، هذیان و زخم بستر و چندین بیماری دیگر می‌شوند.
اگرچه برخی از تغییرات در سلامت افراد مسن ژنتیکی است، اما بیشتر به دلیل شرایط محیط فیزیکی و اجتماعی افراد – از جمله خانه، محله، و اجتماعات آن ها، و همچنین ویژگی های شخصی آن‌ها – مانند جنسیت، قومیت، یا وضعیت اجتماعی – اقتصادی آن ها است. محیط های فیزیکی و اجتماعی حمایت کننده افراد را قادر می‌سازد تا با وجود از دست دادن ظرفیت جسمی، کارهایی را که برایشان مهم است انجام دهند. در دسترس بودن ساختمان ها و وسایل حمل و نقل عمومی ایمن و قابل دسترس، و مکان هایی که به راحتی می‌توان در اطراف آن قدم زد، نمونه هایی از محیط های حمایتی هستند.
متاسفانه اغلب افراد سال خورده به عنوان سربار جامعه فرض می‌شوند و کشور ها بایستی برای اصلاح این نگرش ها فرهنگ سازی نمایند.
دهه سالمندی سالم سازمان ملل (۲۰۲۱-۲۰۳۰) به دنبال کاهش نابرابری های بهداشتی و بهبود زندگی سالمندان، خانواده ها و جوامع آن ها از طریق اقدام جمعی موارد زیر را مورد تاکید قرار می‌دهد:
۱. تغییر نحوه تفکر، احساس و عمل ما نسبت به دیده سالمندی.
۲. توسعه جوامع به روشی که توانایی های افراد مسن را تقویت کند.
۳. ارائه مراقبت‌های یکپارچه بلند مدت و با کیفیت و خدمات بهداشتی اولیه با محوریت سالمندان
در پایان باید تاکید کرد زندگی سالم در سنین بالاتر نباید با نبود بیماری تعریف شود. زندگی سالمندی با کیفیت توسط هر انسانی قابل دستیابی است. این فرآیندی است که افراد مسن را قادر می‌سازد به انجام کار هایی که برایشان مهم است ادامه دهند. در حالی که هزینه های بهداشتی و مراقبت اجتماعی برای افراد مسن اغلب به عنوان هزینه ای برای جامعه در نظر گرفته می‌شود، اما باید به عنوان سرمایه‌گذاری در تحقق فرصت ها و توانمند ساختن افراد مسن به ادامه مشارکت های مثبت خود در نظر گرفته شود.
بایستی از تجربه سالمندان در تربیت جامعه و کاهش تنش‌های خانوادگی و اجتماعی بهره برد./
